Гигантлар жанги: Audi ва BMW — реклама урушлари

Mercedes-Benz автомобиллари зодагонларга хос юқори сифат ва қулайлик тимсоли бўлса-да, ўрта қатлам харидорлари учун ҳамёнбоп эмас. Кўпчилик учун BMW ёки Audi автомбиллари нарх ва сифат мувозанатига яқинроқ келадиган танлов ҳисобланади.

Ким биринчи бозорга кирган?

BMW ва Audi ўзларининг рақобатини турли позициялардан бошлаган.

BMW (Bayerische Motoren Werke AG – Бавария мотор заводлари) 1913 йилда авиацион двигателлар ишлаб чиқариш учун ташкил этилган, кейинчалик қишлоқ хўжалиги техникаси, поездлар учун тормозлар ишлаб чиқарган. 1923 йилда илк мотоциклини тақдим этган. Шу йилдан яна самолётлар учун двигателлар ишлаб чиқариш ҳам йўлга қўйилган. 1928 йилда илк автомобил – Dixi’ни конвейердан чиқарган ва 1970-йилларда премиум спорт автомобиллари ишлаб чиқарувчисига айланган.

BMW ҳозирда Mini, Rolls-Royce каби брендларга ҳам эгалик қилади. Бош қароргоҳи – Германиянинг Мюнхен шаҳрида жойлашган.

BMW ўзининг спорт автомобиллари билан машҳур бўлган нуфузли бренд. BMW автомобиллари кучли двигател ва мукаммал бошқарувга эга. Бу автомобиллар тезлик ва адреналинни севувчилар учун идеал машиналардир.

Бундан ташқари, BMW ўзининг инновацион технологиялари, масалан, ҳайдовчига автомобилнинг кўплаб функцияларини бемалол бошқариш имконини берувчи iDrive навигация тизими билан машҳур. Шу билан бирга, BMW ўзининг экологик тозалиги билан ҳам тилга тушган: бренднинг аксарият моделлари самарали ёқилғи тежаш тизимлари билан жиҳозланган.

Audi 1909 йилда ташкил этилган бўлиб, ҳозирда Volkswagen AG концернининг бир қисми ҳисобланади. Машҳур Ducati, Lamborghini ва Bentley Motors Ltd компаниялари Audi’нинг филиал корхоналаридир. Бош қароргоҳи – Германиянинг Инголштадт шаҳрида жойлашган.

Audi ўзининг "Vorsprung durch Technik" ("Технология орқали тараққиёт") фалсафаси билан илғор технология ва қулайликка урғу беради. Позициялашдаги бу фарқлар премиум сегментда ҳукмронлик учун кейинги курашга асос солди.

Audi ўзининг қулайлиги ва хавфсизлиги билан машҳур бренддир. Audi автомобиллари кенг ва қулай салонга, шунингдек, ҳар қандай йўлда ўзини қулай ҳис қилиш имконини берувчи юмшоқ осмага эга. Бундан ташқари, Audi ўзининг инновацион технологиялари билан машҳур, масалан, Audi Pre Sense хавфсизлик тизими ҳайдовчини йўлда юзага келиши мумкин бўлган хавфлардан огоҳлантиради.

Audi, шунингдек, дунёдаги энг тезкор автомобиллардан бири бўлган Audi Р8 каби спорт автомобиллари билан ҳам танилган.

Мижозлар қалби учун бир асрлик ов

Audi ва BMW нафақат турли танловлар ва автопойгаларда рақобат қилади, балки реклама ва маркетинг соҳасида ҳам кураш олиб боради.

Компаниялар ўртасидаги рақобат автомобилсозлик саноатидаги реклама "урушлари"нинг энг ёрқин мисолларидан биридир. Премиум сегментда етакчи ушбу компаниялар бир асрдан бери мижозлар эътибори ва лояллиги учун курашиб келмоқда. Шиорлар, реклама баннерлари ва рақобатчига нисбатан мулойим кесатиқ ва киноялар мужассам видеороликлар уларнинг маркетинг стратегиясининг бир қисмига айланди, бу эса жамоатчиликнинг қизиқишини оширишга хизмат қилмоқда.

Масалан, 2006 йилда BMW ўз рақибини ғалаба билан самимий табриклади. Компания рекламасида Audi компаниясини Жанубий Aфрикадаги "Йил автомобили" танловида ғолиб чиққани билан табриклаган. Табрик тагига “Жаҳон автомобили танлови ғолибидан" дея имзо чекилган.

Яъни “сен Жанубий Африкада зўр бўлсанг, биз бутун дунёда зўрмиз”, дея киноя қилинган.

Audi ҳам бунга эълон билан жавоб берди, унда BMWни шундай фахрий унвон билан табриклаб, “Ле-Маннинг 24 соати” пойгаларининг 6 карра (2000-2006) ғолибидан” деб имзо чекди.

Компанияларнинг реклама баннерларидаги курашларига яна бир мисол – 2009 йилда Калифорниянинг Санта Моника шаҳрида, Санта Моника ва Беверли Глен булварлари чорраҳасида Audi янги Audi A4 моделини реклама қилувчи реклама биллбордини ўрнатиб, унга “Юриш навбати сенга, BMW” (Your move, BMW) дея имзо чекди.

Бир неча кундан кейин BMW бунга жавобан, худди шу баннер ёнига BMW М3 модели тасвири ва “Шоҳ ва мот!” (Checkmate!) шиори туширилган реклама баннерини ўрнатди. Ушбу мисол ижтимоий тармоқлар ва оммавий ахборот воситаларида катта қизиқиш уйғотди. Реклама Калифорниянинг Juggernaut Advertising мустақил реклама агентлиги томонидан Санта Моникадаги BMW автосалонлари учун махсус яратилган бўлиб, ижодий гуруҳ ғояни мамнуният билан маъқуллаган.

Ҳалол рақобат

Aмериканинг Car and Driver автомобил нашри тест драйвлар натижаларига кўра бир неча бор BMW’ни четда қолдириб, Audi’га чемпионликни берганидан кейин Audi ўзининг асосий рақибини мағлуб этишга қарор қилди. 2010 йилда Audi компанияси BMW билан дўстона рақобат тарихи ҳақида яна бир видеони чиқарди, унда ҳар доим ғолиблар ва мағлублар бўлиши таъкидланади.

BMW эса бунга жавобан ўз рекламасини Ҳонконгдаги Audi автосалонларига жойлаштириб чиқди.

2016 йилда BMW ўзининг ақлли бошқарув тизимлари ва кучайтирилган хавфсизлик каби технологик ютуқларини ёритиб берувчи реклама ролигини чиқарди. Бунга жавобан Audi BMW рекламасининг баъзи жиҳатларини масхара қилган ҳолда дизайн ва динамикада инновацияларга эътибор қаратувчи реклама эълон қилди.

Яна бир видеода Audi компанияси BMW, Lexus ва Мерcедес ҳайдовчилари Audi автомобили рулида ўтиришни хоҳласалар, нима қилишлари мумкинлигини кўрсатди.

Бундан бир йил олдин BMW бошқа воқеани ўйлаб топди, унинг асосий иштирокчилари иккала маркадаги автомобилларнинг эгалари эди – BMW ҳайдовчилари ўз машиналарига осонгина сакраб ўтиришга муваффақ бўлишса, Audi эгалари ўзларини худди ҳақиқий машинани кўриб қолган ёввойидек тутишади.

Ижтимоий тармоқлар – жанг майдони сифатида

Сўнгги пайтларда ижтимоий тармоқлар маркетинг учун асосий воситага айланди ҳамда BMW ва Audi ундан фаол фойдаланмоқда. 2020 йилда Audi компанияси BMWни 100 йиллиги билан табрикловчи пост чиқарди, бу хайрихоҳлик ишорасидек туюлди, лекин унда Audi’нинг устунлигига ишора қилинган. Бунга жавобан BMW мулойимлик билан миннатдорлик билдирди ва бир асрлик тарих давомида эришган ютуқларини таъкидлади.

Мутахассисларнинг таъкидлашича, иккала компания ҳам турли аудитория сегментларини мақсад қилиб қўйган, бу эса уларнинг реклама стратегиясини белгилайди. BMW спорт ва динамикликни қадрлайдиган харидорларни ўзига жалб қилади, Audi эса қулайлик ва замонавий технологияларга эътибор қаратади.

Бундай реклама урушлари нафақат маҳсулотларга эътиборни жалб қилади, балки томошабинлар кўз ўнгида бренд образини яратади, премиум сегментга ўйин ва қувноқлик элементларини қўшади.

Натижа борми?

Мазкур икки компания орасидаги кураш – аслида мижоз учун кураш ҳисобланади. Хўш, шунча саъй-ҳаракатлардан натижа чиқяптими? Бундай реклама урушлари мазкур компанияларнинг молиявий кўрсаткичларига қанчалик ижобий таъсир кўрсатмоқда?

Охирги бир неча йилдаги ҳисоботларга кўра, Audi ва BMW жаҳон премиум автомобил бозорининг қарийб 25 фоизини эгаллайди, BMW бозорнинг 13,6 фоизига, Audi эса 12 фоизига эгалик қилади.

2023 йилда BMW 2,5 миллиондан ортиқ автомобил сотган бўлса, Audi 1,8 миллионга яқин автомобил сотган. Бу рақамлар BMW компаниясининг кучли етакчилигини акс эттиради, бироқ ҳар икки компания ҳам глобал иқтисодий қийинчиликларга қарамай муттасил ўсиб бормоқда. Хусусан, 2021 йилда BMWнинг соф фойдаси 12,382 млрд еврога тенг бўлган.

Audi эса (2018 йилда) 3,5 млрд евро соф фойда кўрган холос.

Қолаверса, премиум табақадаги автомобиллар орасида BMW барча рақобатчиларини, жумладан, Porsche, Audi ва Mercedes компанияларини ортда қолдирган. Ушбу кўрсаткичга ҳашаматли электромобиллар сотиш орқали эришилган.

2024 йилнинг 2-чорагида BMW сотувлари 34 фоизга ошган. Жорий йилнинг 1-ярмида компания 180 мингга яқин мутлақ (гибрид эмас) электромобилларни етказиб берган.

Кураш ҳеч қачон тўхтамайди!

Албатта мазкур брендларнинг ҳар бири ўзининг афзалликлари ва камчиликларига эга. Улардан қайси бирини танлаш эса шахсий устуворлик ва эҳтиёжларга бевосита боғлиқ. Aгар тезлик ва адреналинни яхши кўрсангиз, унда BMW сизга керак бўлган автомобил. Агар қулайлик ва хавфсизликни қидирсангиз, Audi – энг яхши танлов.

Катта эҳтимол билан, Audi ва BMW келажакда реклама жангларини давом эттиришади, айниқса премиум сегмент доимий эътибор ва янги ечимларни талаб қилишини ҳисобга олсак. Электромобил ва автоном ҳайдашга ўтиш жараёнида улар рекламага янада кучлироқ урғу беришларини кутишимиз мумкин. BMW, эҳтимол, электромобил динамикасидаги инновацияларга эътибор қаратади, Audi эса қулайлик ва футуристик дизайнга кўпроқ урғу беради.

Абулфайз Сайидасқаров