Хитойда бир қанча роҳиблар ушланди: АҚШ Пекинга жиддий талаб қўйди
Бу воқеа АҚШ ва Хитой ўртасидаги янги зиддият манбаи бўлиши мумкин. Икки йирик иқтисодиёт ўртасида божлар ва экспорт назорати бўйича келишмовчиликлар авж олган.
АҚШ Хитойдаги яширин черков етакчиларини озод қилишни талаб қилди.
Қўшма Штатлар Хитойнинг энг йирик яширин черков тармоқларидан бирининг 30 нафар етакчиси ҳибсга олингани хабар қилингач, уларни озод қилишни талаб қилди.
АҚШда жойлашган ChinaAid номли нотижорат ташкилотнинг маълум қилишича, ушбу рўйхатда бир нечта роҳиблар ҳамда Сион Черкови асосчиси Жин Минри ҳам бор. У 11 октябр куни 10 нафар зобит унинг уйини тинтув қилганидан сўнг ҳибсга олинган.
Хитой Коммунистик партияси атеизмни тарғиб қилади ва динни қаттиқ назорат остида ушлаб туради. Шунга қарамай, айрим насроний гуруҳлар бу ҳолатни сўнгги ўн йилликлардаги энг кенг кўламли диний тазйиқ сифатида баҳоламоқда.
Насронийлар узоқ вақтдан бери фақат ҳукумат томонидан рухсат этилган, партия йўналишига амал қилувчи расмий черковларгагина аъзо бўлишга мажбурланмоқда. Айни пайтда ҳибсга олинганларга расмий айблов қўйилган-қўйилмагани номаълум.
“Бу каби тўхтовсиз таъқиблар нафақат Худонинг черковига тажовуз, балки халқаро ҳамжамиятга очиқчасига қарши чиқишдир,” — дейилади Сион Черкови томонидан эълон қилинган баёнотда.
АҚШ Давлат котиби Марко Рубио 12 октябр куни берган баёнотида Хитойни черков етакчиларини озод қилишга чақириб, шундай деди:
“Бу тазйиқлар Хитой Коммунистик партиясининг, ўз эътиқодига партия аралашувини рад этган ва расмий рўйхатдан ўтмаган черковларда ибодат қилишни танлаган насронийларга нисбатан душманликнинг яққол намунасидир.”
Матбуот анжуманида ҳибсга олишлар юзасидан берилган саволга жавоб берган Хитой Ташқи ишлар вазирлиги вакили Лин Цзян бу иш бўйича хабардор эмаслигини маълум қилди.
У шундай деди:
“Хитой ҳукумати диний масалаларни қонунга мувофиқ бошқаради ва фуқароларнинг диний эркинликларини ҳамда нормал диний фаолиятни ҳимоя қилади. Биз АҚШнинг диний масалалар баҳонасида Хитойнинг ички ишларига аралашишига қатъий қаршимиз.”
2007 йилда атиги 20 кишидан бошланган, Жин Минри асос солган Сион Черкови ҳозирда бутун мамлакат бўйлаб 40 та шаҳарда тахминан 10 минг аъзога эга. Бу эса уни Хитойдаги энг йирик яширин черковлардан бирига айлантиради.
2018 йил сентябр ойида Пекиндаги мулкига хавфсизлик камералари ўрнатиш ҳақидаги ҳукумат босимини рад этгани учун черков фаолияти партия томонидан расмий равишда тақиқланди. Жин ва бир нечта черков етакчилари қисқа муддатга ҳибсга олинган.
Бу воқеа АҚШ ва Хитой ўртасидаги яна бир зиддият манбаи бўлиб, икки йирик иқтисодиёт ўртасида божлар ва экспорт назорати бўйича келишмовчиликлар яна кучаймоқда. Шунингдек, шу ой Жанубий Кореяда бўлиб ўтиши кутилаётган АҚШ Президенти Доналд Трамп ва Хитой раиси Си Цзинпин ўртасидаги саммит ўтадими-йўқми деган саволлар ҳам пайдо бўлган.
Си Цзинпин бошчилигидаги Пекин айниқса насронийлар ва мусулмонларга нисбатан диний эркинликларни янада кўпроқ чеклаб келмоқда.
Шундан бери мамлакат бўйлаб унинг кўплаб филиал жамоалари текширилган ва ёпилган. Жиннинг оиласи хавфсизлик сабабли АҚШга кўчиб кетган, у эса ўз жамоасига хизмат қилиш учун Хитойда қолган. Ҳокимиятлар унинг мамлакатдан чиқишига тақиқ қўйган.