Жамиятда коррупцияга қарши курашишга дахлдорлик шаклланади

Мазкур ҳафтада бўлиб ўтган Коррупцияга қарши курашиш миллий кенгашининг кенгайтирилган йиғилишида Давлат раҳбари иштирок этиб, юртимизда коррупциядан холи муҳит яратиш бўйича қилинган ишлар таҳлилига тўхталиб, келгусида олдимизда турган устувор вазифаларни белгилаб берди.

Жумладан, Президент ўз нутқида коррупция амалга оширилаётган ислоҳотлар йўлидаги энг катта тўсиқ ва ғов эканини алоҳида таъкидлади. Ҳақиқатдан ҳам сўнгги йилларда бу иллатга қарши курашиш бўйича қонунлар қабул қилиниб, янги тизим яратилди. Парламент палаталарида масъул қўмиталар, Коррупцияга қарши курашиш миллий кенгаши ва Коррупцияга қарши курашиш агентлиги ташкил этилди.

Аммо, эришилган ютуқлар ва ижобий натижаларни эътироф этиш билан бирга коррупцияга қарши курашиш доимий жараён эканинини унутмаслик керак. Шу боис, йиғилишда галдаги ҳал этилиши лозим бўлган масалаларга жиддий эътибор қартилди.

Жумладан, ҳуқуқ-тартибот идоралари, асосан, коррупцияни аниқлаш ва жазолаш билан ишлаб, коррупциявий омилларни таг-томири билан йўқотадиган превентив чоралар эътиборсиз қолаётгани қайд этилди.

Коррупциявий жиноятларнинг 75 фоизи туман ва маҳаллада маиший коррупция шаклида содир этилаяпти. Шу боис энди Коррупцияга қарши курашиш ҳудудий кенгашлари таркиби тўлиқ янгиланади. Уларга вилоят халқ депутатлари кенгаши раислари бош бўлади.

Давлат харидларида коррупциянинг олдини олиш масаласига алоҳида эътибор қаратилди. Шу мақсадда Эксперт комиссияси тузилади. Илғор тажриба асосида давлат харидларида товарларнинг ўртача бозор нархлари кўриниб турадиган электрон платформа яратилади. Бунда, давлат харидларида сотиб олинадиган товар ва хизматлар нархи ўртача бозор нархидан кўпи билан 20 фоиздан ошмаслиги шарт. Ушбу талабни бузганлик учун қонун билан жавобгарлик ва жарималар жорий қилинади.

Бюджет ва бюджетдан ташқари маблағ ҳисобидан асосий воситаларни харид қилиш бўйича талаблар ҳам кучайтирилиши белгиланди. Давлат идораларининг харидларида мамлакатимизда ишлаб чиқарилаётган транспорт ва мебелга устуворлик бериш зарурлиги қайд этилди. Йирик лойиҳаларни юқори даражадаги коррупцияга қарши стандартлардан келиб чиқиб баҳолаш талаби қўйилди.

Умуман олганда йиғилишда Давлатимиз раҳбари 55 та аниқ мақсадга йўналтирилган ташаббусларни илгари сурди. Улар доирасида 5 та қонун, 12 та фармон ва қарорлар ишлаб чиқилади.

Қолаверса, коррупцияга қарши курашишда парламент, Миллий ва ҳудудий кенгашлар, фуқаролик жамияти институтларининг роли оширилади.

Коррупцияга қарши курашишнинг ҳуқуқий асослари кучаяди. Декларациялаш, ноқонуний бойлик орттиришга оид янги тартиблар киритилиши натижасида коррупция омиллари чекланади. Коррупцияга қарши курашиш агентлиги, ташкилотлардаги ички назорат тузилмалари фаолияти кучайтирилади.

Президент жамоатчилик вакиллари ва нодавлат нотижорат ташкилотларига мурожаат қилиб, бу иллатга қарши самарали курашишда фаол бўлишга чақирди. Масалан, Коррупцияга қарши курашиш бўйича конвенция талабларини мониторинг қилишга нодавлат ташкилотлар жалб қилинса, катта самара беришига ишонч билдиришларининг ўзи бизга катта масъулиятни юклайди.

Мамлакатда коррупцияга қарши курашишда нодавлат нотижорат ташкилотларини фаол қўллаб-қувватлаш, улар билан бирга алоҳида лойиҳаларни амалга ошириш мақсадида ҳар йили 10 миллиард сўм маблағ ажратиб борилиши белгиланди.

Ишонч билан айтишим мумкинки, ННТларнинг ушбу ислоҳотлардаги фаол иштирокининг юзага келиши натижасида аҳолининг, айниқса, ёшларнинг ҳуқуқий онги юксалтирилиб, жамиятда коррупцияга қарши курашишга дахлдорлик ҳисси шаклланади.

Исмат Наимов, “Буюк ипак йўли” Бухоро вилояти маданий-маърифий маркази раҳбари Тарих фанлари бўйича фалсафа доктори PhD