Путин Ҳиндистонга борди: кун тартибида нима масалалар бор?

Россия президенти Владимир Путин 4-5-декабр кунлари Ҳиндистонда бўлади. Бу Украинага қарши тўлиқ миқёсли уруш бошлаганидан бери Ҳиндистонга деярли тўрт йил ичидаги биринчи ташрифидир.

Путиннинг Ҳиндистондаги 30 соатлик сафари қандай ўтиши режалаштирилган?

Путиннинг Ҳиндистонга қисқа, 30 соатлик ташрифи айни пайтда Вашингтон ва Деҳли ўртасидаги муносабатлар кескинлашган бир паллага тўғри келди. АҚШ Ҳиндистоннинг Россия билан тарихий яқин алоқалари ҳамда Украина уруши давомида Россия нефтини катта ҳажмда харид қилгани учун унга бож тўловлари ва санкциялар билан босим ўтказмоқда.

Бу вазият Ҳиндистоннинг кўп йиллардан буён юритиб келаётган, Ғарб ва Россия ўртасида мувозанат сақлаш сиёсатини янада мураккаблаштирди.

1947 йилда мустақилликка эришганидан буён Ҳиндистон ҳеч бир йирик давлат блокига расман қўшилмасликка ҳаракат қилиб келади. Совуқ уруш даврида у амалда Совет Иттифоқига яқинлашган бўлса, кейинги ўн йилликларда АҚШ билан ҳам стратегик ва ҳарбий ҳамкорликни кучайтирди, шу билан бирга Москва билан дўстона муносабатларни ҳам сақлаб қолишга интилди.

Бироқ Россиянинг Украина билан уруши бу нозик мувозанатни синов остига қўйди. Путин ташрифи эса Нарендра Моди Деҳли учун муҳим бўлган икки томонлама алоқаларни — Ғарб ва Россия билан муносабатларни бир вақтнинг ўзида қандай давом эттиришни режалаштиришга имкон беради.

Путиннинг кун тартибида нималар бор?

Путин 4 декабрда Ҳиндистонга ташриф буюрди ва Бош вазир Нарендра Моди қароргоҳида махфий кечки овқатда иштирок этиши кутилмоқда.

Путиннинг 5 декабрдаги эрталабки дастури қандай?

Жума куни, 5 декабр тонгида Владимир Путин Ҳиндистон президенти Раштрапати Бҳаван қароргоҳига ташриф буюриши ва мамлакатнинг расмий давлат раҳбари Драупади Мурму билан учрашиши режалаштирилган. Шундан сўнг, анъанага кўра, барча хорижий етакчилар каби, у Маҳатма Ганди хотира мажмуаси – Раж Ғат мемориалига боради.

Кейин Путин ва Ҳиндистон Бош вазири Нарендра Моди Ҳайдерабад Ҳаус мажмуасида учрашади. Бу жой одатда энг муҳим халқаро саммитлар ўтказиладиган марказ бўлиб, икки давлат ўртасидаги йиллик Ҳиндистон–Россия саммитининг навбатдаги босқичига мезбонлик қилади.

Шундан сўнг, етакчилар йирик бизнес вакиллари билан учрашув ўтказишади ва кечқурун Президент Мурму томонидан Путин шарафига бериладиган тантанали кечки овқатда иштирок этиши кутилмоқда.

Путин билан бирга мудофаа вазири Андрей Белоусов ҳамда бизнес ва саноат соҳасидаги катта делегация, жумладан, давлат қурол экспортчиси "Рособоронехпорт" раҳбарлари, шунингдек санкция остидаги йирик нефть компаниялари "Роснефт" ва "Газпром Нефт" раҳбарларининг ҳам бориши кутилмоқда.

2023 йилда Путин Ҳиндистондаги G20 саммитига кела олмади. Чунки ўша пайтда Украина уруши билан боғлиқ равишда Халқаро жиноий суд томонидан чиқарилган ордер сабаб у чет элга жуда кам чиқаётган эди. Ҳиндистон Халқаро жиноят судининг аъзоси эмас, яъни Путин учун бу ерга келиш хавфсиз эди. Аммо G20нинг Ғарб давлатлари раҳбарлари Россия президентининг бир хонада бўлишидан норозилик билдиришларини аниқ айтишган.

Ниҳоят, 2024 йилда йиллик саммит қайта тикланди ва Моди Россияга борди. Энди эса, тўрт йилдан сўнг, Путин Ню-Деҳлига ташриф буюрди.