Ню-Йоркнинг янги мусулмон мэри Зоҳран Мамдани ҳақида нималар маълум?

У бу лавозимга тайинланган биринчи жанубий осиёлик ва мусулмон бўлди.

Зоҳран Мамдани 1991 йил 18 октябрда Уганданинг Кампала шаҳрида туғилган. Зоҳран америкалик сиёсатчи, Ню-Йорк шаҳрининг сайланган мери, Демократик партия ҳамда Америка Демократик Социалистлари аъзоси бўлиб, 2021 йилдан бери Ню-Йорк штати Ассамблеясининг 36-округидан Квинс туманидаги Астория ҳудудини вакиллик қилиб келмоқда.

Отаси Маҳмуд Мамдани олим, онаси кинорежиссёр Мира Наир ва Зоҳран оилада ягона фарзанд ҳисобланади. Ота-онасининг иккаласи ҳам келиб чиқишли ҳинд: отаси — Бомбейда туғилган, Угандада улғайган гужаратлик мусулмон; онаси эса Руркела шаҳрида туғилган ва Бхубанесварда вояга етган панжоблик ҳиндудир.

Ҳаётининг дастлабки йиллари

Мамдани беш ёшигача Кампалада яшаган, шундан сўнг оила Жанубий Африканинг Ғарбий Кейп вилоятидаги Кейптаун шаҳрига кўчган. У Моубрай туманидаги Авлиё Жорж бошланғич мактабида ўқиган. Шу пайтда отаси Кейптаун университетида антропология профессори бўлган ва Африка тадқиқотлари бўйича дарс берган. Кейинроқ оила АҚШГА кўчиб ўтган ва Мамдани етти ёшида Ню-Йорк шаҳрида, Монингсайд Ҳейтс туманида улғайган. У ўз болалигини “омадли” деб таърифлаб, шундай деган:

“Мен ёшлигимда ҳеч нарсага муҳтож бўлмаганман, аммо бошқа нью- йоркликларнинг ҳаёти бундай эмаслигини кўриш мен учун оғир бўлган.”

АҚШГА кўчиб келгандан сўнг

АҚШГА кўчиб ўтгандан кейин, Мамдани Бронксдаги Аниқ фанлар ўрта мактабини тамомлаган ҳамда 2014 йилда Мейн штатидаги Боудоин коллежида Африкана тадқиқотлари йўналишида бакалавр даражасини олган. Шундан сўнг, у турар жой масалалари бўйича маслаҳатчи ва ҳип-ҳоп жанрида қўшиқ айтгандан сўнг, Ню-Йорк шаҳридаги маҳаллий сиёсатга кириб келган. Унинг сиёсий ўсиши жуда тез бўлган. Мамдани 2020 йилда илк бор Ню-Йорк штати Ассамблеясига сайланиб, беш муддат хизмат қилган Аравелла Симотасни Демократик партия ички сайловларида мағлуб этган. У 2022 ва 2024 йилларда рақибсиз равишда қайта сайланган. 2024 йил октябрида мери лавозимига ўз номзодини эълон қилганида, кўпчилик уни ғолиб бўлишига ишонмаганди. Аммо якунда у Куомони ишончли тарзда мағлуб этиб, 56,4% овоз билан ғалаба қозонди.

Шахсий ҳаёт

Мамдани ҳам Уганда ҳам Америка Қўшма Штатларининг фуқароси бўлиб, АҚШ фуқаролигини 2018 йилда олган. У Ислом динининг шиа йўналишининг ўн икки имом тармоғига эътиқод қилишини маълум қилган.

Зоҳран 2021 йилда “Hinge” танишув иловаси орқали аниматор ва иллюстратор Рама Дуажи билан танишиб қолган. Жуфтлик 2024 йил октябрь ойида унаштирилган, икки ой ўтиб никоҳ маросимини ўтказишган ва 2025 йил феврал ойида Ню-Йорк шаҳар ҳокимиятида фуқаролик тўй маросими билан расман турмуш қуришган.

Эр-хотин ҳозирда Квинс туманидаги Астория ҳудудида яшайди. Инглиз тилидан ташқари, Мамдани турли даражада беш тилда: ҳинди-урду, бенгал, испан ва араб тилларида гаплаша олади.

Зоҳран ҳип-ҳоп мухлиси бўлиб, ушбу йўналишда ижро этган ва бир нечта мусиқалар яратган. У, шунингдек, бир неча спорт жамоаларининг мухлиси ҳисобланади — жумладан Англия футбол клуби "Арсенал"га мухлислик қилади.

Сиёсий қарашлари

Мамданининг сайловолди дастури кўплаб нашрлар томонидан собиқ Ню-Йорк мери Фиорелло Ла Гвардия ва собиқ АҚШ президенти Франклин Делано Рузвелт олиб борган сиёсатларга ўхшаш деб баҳоланган.

Зоҳран Исроил сиёсатини ва Ғазодаги давом этаётган геноцидни қаттиқ танқид қилади. У Исроилнинг сиёсатини ирқий ва миллий ажратиш сифатида баҳолаган ва Ню-Йорк хайрия ташкилотларининг Исроилнинг уруш жиноятларида иштирок этувчи ташкилотларга маблағ ажратишини тақиқловчи қонун лойиҳасини илгари сурган.

2023 йил 7 октябрдаги ҳужумлардан сўнг у ҳар икки томондаги қурбонлар берганидан қайғуда эканлигини айтган. Ҳужумни якунлаш ҳамда Исроилнинг ирқий ва миллий ажртатишни тугатиши тинчликнинг калити эканини қайта-қайта таъкидлаган. У ҲАМАСни ҳам қоралаган, унинг ҳужумларини “даҳшатли уруш жинояти” деб атаган.

Шунингдек, у Ғазони тинчлиги учун ҲАМАС қуролларини ташлаши керак деган фикр нотўғрилигни таъкидлаган.

Мамдани сиёсат ва жаҳон ишлари билан қизиқишида ота-онасининг ҳиссаси катта эканлигини таъкидлайди.