Европа Иттифоқига киришда янги тартиблар кучга киради

12 октябр, якшанба кунидан бошлаб Европа Иттифоқи кириш қоидаларини ўзгартиради. Янги қоидалар Украина ва Европа Иттифоқига аъзо бўлмаган бошқа мамлакатлар фуқароларига, улар Иттифоқ билан визасиз режимга эга бўлишидан қатъий назар амал қилади, деб ёзади DW.

Хусусан, 29 Шенген давлати кириш ва чиқиш вақтида барча учинчи давлат фуқароларининг биометрик маълумотларини тўплаш ва текширишни ўз ичига олган кириш-чиқиш тизими (EES) жорий қилмоқда - бу аэропортлар, темир йўл вокзаллари, йўл чегараси ўтиш жойлари ёки денгиз портларида амал қилади.

Янги қоидалар кимга таъсир қилади ва тартиб қандай ўзгаради?

EES қисқа муддатли ташрифлар учун келган учинчи давлат фуқароларининг маълумотларини электрон тарзда қайд этади (180 кунлик муддат ичида 90 кунгача бўлган муддат). Бу Шенген мамлакатларида яшаш учун рухсатномага эга бўлган учинчи давлат фуқароларига ушбу қоида таъсир қилмаслигини англатади.

Европа Иттифоқи мамлакатлари резидентлари ва фуқаролари, шунингдек, узоқ муддатли Шенген визаси эгалари учун алоҳида навбатлар яратилади, уларда виза ёки яшаш учун рухсатнома ҳамда паспорт тақдим этиш талаб этилади.

Янги тизим бўйича Европа Иттифоқи чегарасини биринчи марта кесиб ўтганингизда, сиздан суратга олишингиз ва бармоқ изларини олишингиз талаб қилинади (12 ёшгача бўлган болалар учун бармоқ излари керак эмас). Бу ҳар бир саёҳатчининг рақамли ёзувини яратади, бу сизнинг паспорт маълумотларини ҳам ўз ичига олади. Шенген мамлакатларига кейинги чегарани кесиб ўтганингизда, биометрик маълумотларингиз ушбу рекорд билан текширилади.

Сиз махсус EES терминалларида ёки паспортингизни сканерлайдиган ва биометрик маълумотларингизни тўплайдиган чегарадаги машиналарда рўйхатдан ўтишингиз мумкин. Машиналардан фақат биометрик паспорт эгалари фойдаланиши мумкин.

12 октябрдан барча назорат-ўтказиш пунктлари дарҳол янги тизимга ўтадими?

Барча чегара пунктлари дарҳол янги тизимга ўтмайди. Тизимни жорий этиш босқичма-босқич амалга оширилади: келгуси йилнинг 10 апрелига қадар тизим барча чегара ўтиш пунктларида тўлиқ жорий этилиши, паспортлардаги тегишли штамплар маълумотлар базасидаги электрон ёзувларга алмаштирилиши керак.

Ҳар бир Европа Иттифоқи давлати ҳокимияти ўз хоҳишига кўра қайси чегара ўтиш жойларида EESдан фойдаланишни бошлаши ва қачон қарор қилиши мумкин бўлса-да, ўтиш даври янги тартибларга мослашишга имкон беради.

The Independent хабарига кўра, фақат Чехия, Эстония ва Люксембург 12 октябрда EES'ни тўлиқ амалга оширади. Германияда бу Дюсселдорф аэропортидан бошланади, у ерда йўловчиларнинг фақат кичик бир қисми дастлаб янги тизимдан фойдаланади. Кейинчалик Франкфурт ва Мюнхен ҳам янги тизимни амалга оширадилар.

Дастлабки олти ойда паспортларни текшириш ва муҳрлашнинг одатий “аналог процедураси” одатдагидек давом этиши кутилмоқда, бироқ йўловчилардан биометрик маълумотларни тақдим этиш ҳам талаб қилиниши мумкин. Демак, тизим тўлиқ ишга тушгунга қадар чегарачилар паспортларга муҳр босиш имкониятига эга бўлади.

Янги тизимни жорий этишдан мақсад нима?

EES'нинг мақсади чегара назоратини тезлаштириш ва уни янада самарали қилишдир. Биометрик маълумотлар ва паспорт маълумотлари Европа Иттифоқига дастлабки кириш ва чиқиш пайтида қайд этилиши сабабли, ҳар бир кейинги чегарани кесиб ўтиш жуда тез текширишни талаб қилади, чунки тегишли маълумотлар аллақачон тизимда бўлади, дейди Европа Комиссияси. EES саёҳатни ҳамма учун хавфсизроқ, осонроқ ва тезроқ қилади.

Янги тизим, шунингдек, визасиз мамлакатлар фуқаролари томонидан суиистеъмолликка қарши курашда ҳам ёрдам бериши керак. Европа Комиссияси матбуот котиби Маркус Ламмертнинг сўзларига кўра, тизмм чегарани кесиб ўтишлар тўғрисида ишончли маълумотларни тақдим этади ва мунтазам равишда тўхтаб қолганлар ва сохта ҳужжатларни аниқлайди.