Нобел мукофоти совриндори Даниэл Канеман вафот этди

Асли исроиллик америкалик психолог ва иқтисодчи, иқтисодиёт бўйича Нобел мукофоти совриндори Даниэл Канеман 91 ёшида АҚШда вафот этди. Бу ҳақда олимнинг қизи Дебора Трейсман маълум қилди, деб ёзади The Washington Post.

Канеман турли омилларнинг инсоннинг иқтисодий хулқ-атвори ва қарор қабул қилишига таъсирини ўрганувчи тадқиқот бўлими бўлган хулқ-атвор иқтисодининг асосчиларидан бири эди. Олим одамлар ҳар доим ҳам оқилона ҳаракат қилмаслиги ва максимал фойда олишга интилмаслигини таъкидлаб, "Ҳомо экономикус" ("иқтисодий одам") тушунчасини танқид қилиб келган.

Даниел Канеман 1938 йил 5 мартда Тел-Авивда туғилган. Болалигида у психолог бўлишга қарор қилди. Бўлажак Нобел мукофоти совриндори 1954 йилда Қуддус Иброний университетида психология ихтисослиги бўйича фан бакалаври даражасини олди, шундан сўнг у бир неча йил Исроил мудофаа кучларининг психологик бўлимида ишлади. У 1958 йилда Қўшма Штатларга кўчиб ўтди ва 1961 йилда Калифорния университетида (Беркли) психология фанлари номзоди илмий даражасини олди. Кейинчалик Каҳнеман Принстон университетида профессор бўлди ва ҳукм чиқариш ва қарор қабул қилиш соҳасидаги фаолияти билан машҳур бўлди.

Ҳамкасби Амос Тверский билан биргаликда Канеман одамларнинг кенг тарқалган хатолари учун когнитив асосни яратди ва истиқболлар назариясини ишлаб чиқди. 2002 йилда у иқтисод бўйича Нобел мукофотига сазовор бўлди, у "психологик усулларни иқтисодий фанга, хусусан, ноаниқлик шароитида ҳукм чиқариш ва қарор қабул қилишни ўрганишда қўллагани учун" тақдирланган.

2011 йилда Foreign Policy журнали Канеманни дунёнинг етакчи мутафаккирларидан бири деб эълон қилди ва унинг ўша йили чоп этилган "Чуқур ўйлаб, тез қарор қил" китоби бестселлерга айланди. 2015 йилда The Economist журнали Даниел Канеманни дунёдаги еттинчи энг нуфузли иқтисодчи деб топди.