Саудия Арабистони бой чет элликларга спиртли ичимлик сотишни бошлади

Саудия Арабистони бой чет элликларга спиртли ичимлик сотишни бошлади.

Саудия Арабистонида 70 йилдан ошиқ вақт давом этган спиртли ичимликлар тақиқи амалда юмшатила бошлади — Ар-Риёдда айрим бой хорижликлар учун виски ва шампан сотилаётгани ҳақида хабарлар тарқалди.

Саудия Арабистони 70 йилдан ортиқ вақтдан бери спиртли ичимликларни тақиқлаб келади. Бироқ сўнгги ҳафталарда Ар-Риёдда жойлашган, илгари фақат дипломатлар учун очиқ бўлган махфий дўкон бой ва махсус “премиум резидент” мақомига эга бўлган чет элликларга виски ва шампан сотишни бошлади.

Бу имконият асосан бой ёки юқори малакали, давлатга қарашли ташкилотларда ёки соғлиқни сақлаш каби стратегик соҳаларда ишловчи хорижликларга бериладиган махсус яшаш рухсатномаси эгалари учун очилган.

Расмийлар бу борада оммавий баёнот бермаган бўлса-да, дўкон олдида қимматбаҳо автомобиллар навбати кузатилмоқда. Харидорлар дўконда юзлаб, ҳатто минглаб долларлик ичимликларни сотиб олаётганини, дипломатлар ва “премиум резидент”лар учун алоҳида, жуда қиммат нархлар қўлланилаётганини айтишмоқда.

Баъзи маълумотларга кўра, оддий бир шиша оқ вино нархи тахминан 85 АҚШ долларига тенг бўлиб, бу АҚШдаги нархидан бир неча баравар юқори.

Дўконга ким эгалик қилаётгани аниқ бўлмаса-да, унинг қандай ишлаши бўйича айрим тафсилотлар ҳукумат бу жараёнга алоқадор эканини кўрсатмоқда. Харидорларнинг сўзларига кўра, уларга ойига маълум миқдорда алкогол харид қилиш ҳуқуқи берилган бўлиб, бу лимит давлат томонидан берилган шахсий ID рақамига боғланган. Дипломатлар дўконга кириш учун фойдаланадиган смартфон иловаси эса солиқ ва божхона органлари томонидан ишлаб чиқилган.

Саудия Арабистонининг ҳукуматга қарашли ахборот маркази — Ташқи алоқалар бўйича алоқа маркази — изоҳ сўровига жавоб бермади.

Тизимнинг ноаниқлиги ва расмийларнинг сукути, шунингдек, харидорларнинг машиналарига қора пакетларда маҳсулот олиб чиқиши — буларнинг барчаси валиаҳд шаҳзода Муҳаммад бин Салмон даврида Саудия Арабистонида рўй бераётган тезкор, бироқ баъзан мавҳум ислоҳотлар услубига хосдир.

Сўнгги ўн йил ичида шаҳзода Муҳаммад Саудия Арабистонини тубдан ўзгартирди. Илгари диний полицияси, қатъий кийиниш қоидалари ва аёлларга машина ҳайдаш тақиқи билан машҳур бўлган мамлакат бугун аралаш жинсли мусиқий кечаларга мезбонлик қилмоқда, аёллар эса машина ҳайдаш, ишлаш ва хорижга эркин чиқиш ҳуқуқига эга.

Ижтимоий очиқлик сари йўл эса чалкаш бўлиб келмоқда. Расмийлар кўпинча жамоатчилик норозилигини келтириб чиқариши мумкин бўлган сиёсат ўзгаришлари ҳақида очиқ баёнот бермайди, натижада ҳақиқатан ҳам ўзгариш бўлганми ёки йўқми — бу масала ноаниқ қолади.

Масалан, 2018 йилгача қироллик бўйлаб барча савдо муассасалари намоз вақтларида кунига бир неча марта ёпиларди. Ҳозир бундай тартиб йўқ, бироқ бу ўзгариш ҳақида ҳеч қандай расмий эълон бўлмаган. Аксинча, савдо амалиёти бир неча йил давомида аста-секин ўзгарди ва бу жараён катта чалкашликларга сабаб бўлди.

Расмийлар спиртли ичимликларни қонунийлаштиришга қарши бўлган саудияликларнинг норозилигини олдини олиш учун эҳтиёткорлик билан ҳаракат қилаётгани кўринмоқда. Шу билан бирга, сўнгги йилларда олиб борилган сиёсий қатағонлар натижасида очиқчасига норозилик билдиришга тайёр одамлар деярли қолмаган.

Спиртли ичимликлар савдосининг сўнгги кенгайиши маҳаллий оммавий ахборот воситаларида ёритилмади ва бу борада қиролликнинг расмий диний етакчиси, яқинда шаҳзода Муҳаммад томонидан тайинланган, бош муфтий ҳам ҳеч қандай баёнот бермади.