"Уруш репетицияси қимматга тушади": КХДР кескин баёнот билан чиқди

Шимолий Корея мудофаа вазирлиги Жанубий Корея ва Америка Қўшма Штатларни ҳарбий машғулотларни тўхтатишга чақирди ва "бу уруш репетицияси уларга қимматга тушиши"дан огоҳлантирди.

Бу ҳақда Шимолий Корея ахборот агентлиги хабар берди. 

Жанубий Корея ва АҚШ ҳарбийлари 3 март куни Шимолий Кореянинг кўпайиб бораётган ядро ва ракета таҳдидларига жавоб чораларини таклиф қилиб, ўтган йилга нисбатан икки баробар кўп қўшинлар билан йиллик баҳорги машғулотларни бошладилар.

КХДР мудофаа вазирлигининг вакили(исмини ошкор қилмасликни сўраган) "қутқарувчи, дахлсиз" деб қаралган ҳарбий машғулотларни кескин қоралашини ва уларни тўхтатишга чақиришини айтди.

“Машқлар ҳеч қачон мудофаа бўла олмайди, балки Шимолга бостириб киришга уринишдир. Ядро уруши ҳатто учқун билан ҳам алангаланиши мумкин”, деди матбуот котиби, уларнинг кўлами ошганига ишора қилиб.
АҚШ ва Жанубий Корея "нотўғри қадами учун жавоб бериши керак", дея қўшимча қилди расмий ва "беқарор хавфсизлик муҳитини қаттиқ назорат қилиш учун ҳарбий ҳаракатлар" ўтказишга ваъда берди.

Жанубий Корея мудофаа вазирлиги Шимолий Кореянинг баёнотини рад этиб, машғулотлар мудофаа мақсадида ўтказилаётганини ва Шимолий Кореянинг провокациялари ва тажовузкорлигини тўхтатиш учун мўлжалланганлигини айтди.

“Агар Шимолий Корея машғулотларни баҳона қилиб, тўғридан-тўғри провокация қилса, биз дарҳол, қатъий ва охиригача кескин жавоб берамиз”, — дейилади баёнотда.
14 март куни якунланиши керак бўлган “Озодлик қалқони” машғулотлари Шимолий Корея ракета ва бошқа қурол синовлари орқали ядровий салоҳиятини ривожлантиришга интилаётган бир пайтда бўлиб ўтди.

Машқлар биринчи навбатда Шимолнинг ядровий таҳдидларини, жумладан Пхенян ядро каллакларини олиб юриши мумкинлигини кўрсатган қирувчи дронларни “аниқлаш ва зарба бериш” йўли билан зарарсизлантириш учун мўлжалланган, деди Сеул ҳарбийлари. 

Эслатиб ўтамиз, жорий йил 9 феврал куни КХДР президенти Ким Чен Ин Жанубий Кореяни босиб олишга тайёр эканини билдириб, бу қарор фавқулотда вазият юзага келгандагина қабул қилинишини айтган эди.   

Жанубий ва Шимолий Корея мана 70 йилдан ошибдики 2га бўлинган ҳолда қолмоқда. Хўш, нега Корея иккига бўлинган? 

Бўлинишдан олдин асрлар давомида ярим орол сулолавий қиролликларнинг авлодлари томонидан бошқариладиган ягона, бирлашган Корея эди.

1905 йилдаги рус-япон урушидан кейин Япония томонидан босиб олинган ва беш йил ўтиб расман аннекция қилинган Корея 35 йил давомида япон мустамлакачилиги остида қолиб кетади ва бу қарамлик, Иккинчи жаҳон уруши тугагунга қадар, унинг икки давлатга бўлиниши бошланадиган вақтгача давом этди. Совет Иттифоқи ва АҚШ Корея яриморолидан японларни қувиб чиқариш ва ерлик аҳолини озод қилиш мақсадида ўз кучларини сафарбар қилишади ва Кореяни 38-параллелдан 2га: шимол ва жанубга ажратиб ҳимоя қилишга келишишади. Японлар босқини муваффақиятли бартараф қилингандан кейин бошқа бир каттароқ муаммо пайдо бўла бошлайди. 38-параллел бир миллатнинг орасидаги катта жарликка aйланади.  

Бу икки давлат совуқ урушнинг қурбонига айланиб, шимол Совет Иттифоқининг, жануб эса АҚШнинг таъсир доирасига тушиб қолган. 1945 йил августда Корея яримороли устидан назорат иккига бўлинади. Совет Армияси шимолда коммунистик режимни ўрнатади. Бу режим остида яшайдиган корейсларнинг кўпчилиги шимолдан жанубга қочиб кетади, уларнинг таъсири остида ишчи ва деҳқон аҳолининг асосий қисми қолади. Жанубда АҚШ томонидан қўллаб қувватланган режим билан Сеулда кучли антикоммунист Ли Син Ман бошчилигида ўз ҳукуматини тузди. Шимол ҳам худди шундай жавоб бериб, Пхенян пойтахтида собиқ коммунистик партизан Ким Ир Сен Корея Халқ Демократик Республикасининг (КХДР) давлат бошқарувига келди. Давлат иккига бўлинса-да раҳбарлар тинчимади, ҳар бири ўзини Ягона Корея бошқарувига энг муносиб инсон деб биларди. Шу йўсинда 1950-йил Шимолий Корея қўшинлари жанубий Корея ҳудудига ҳужум уюштирди.

Жануб деярли шимолнинг қўлига ўтган, пойтахт эгалланган, фақатгина Бусан забт этилмай қолганди. Аммо тўсатдан АҚШ кучлари Жанубий Корея учун ёрдамга келиб, шимолни чекинишга мажбур қилишади, Пхенян босиб олинади. Шундай бўлса ҳам бу уруш қаерда бошланган бўлса шу ерда, 38-параллелда тугади. Чунки шимолга бостириб борилса буни Хитой ўз ҳудудига нисбатан таҳдид деб билиб жим ўтирмаслигини айтган ҳолда АҚШни огоҳлантиради. Уруш 1953 йилда тугаб, ўзаро сулҳ тузилади. Лекин бу сулҳнинг кучи ҳам яна қайта уруш бошлангунга қадардир, икки давлат ҳали ҳамон уруш номи остида қолмоқда. Охирги воқеалардан кўриниб турибдики Жанубий ва Шимолий Кореянинг ораси кескинлашяпти. Ҳар икки давлат ҳам ҳарбий машғулотларини кучайтиришга ҳаракат қиляпти, қуроллар синови ўтказиляпти. Урушни бошлаш учун “сабаб” топилмаяпти холос. Чунки бу икки давлат ўртасидаги уруш сабабини ҳар доим инкор қилиш қийин бўлган маълумотлар билан бир-бирларига ағдаришади. 

Бугун Жанубий Корея ва Қўшма Штатлар Америка қўшинларини Жанубий Кореяда сақлаш харажатларини тақсимлаш йўллари бўйича музокараларнинг дастлабки босқичини бошлаш учун элчиларни тайинладилар.

Жанубий кореялик Ли Тау Ву ва америкалик Линда Спектнинг тайинланиши 2026 йилда кучга кирадиган келишув учун жуда эрта бўлиб, эҳтимол Доналд Трампнинг АҚШ президенти этиб қайта сайланишидан олдин келишувга эришишга қаратилгандир.

Ноябр ойидаги сайловларда Республикачилар партиясидан номзод бўлган Трамп Осиёдаги асосий иттифоқдоши бўлган Жанубий Кореяни АҚШнинг ҳарбий қудратига “эркин юришда” айблаб, АҚШни жойлаштириш учун йилига 5 миллиард доллар тўлашни талаб қилган эди. 

Жанубий Корея оммавий ахборот воситалари махсус чора-тадбирлар тўғрисидаги келишув бўйича режалаштирилган эрта музокаралар Трампнинг қайтишидан олдин келишувни 2026 йилгача ва ундан кейинги муддатга узайтиришни мақсад қилганини айтди.