_blank" rel="noopener noreferrer" href="https://platina.uz/2025/12/04/nomad-tv-qirgizistonda-ochilgan-yangi-telekanal-ortida-qanday-axborot-strategiyasi-yotibdi">Nomad TV: Qirgʻizistonda ochilgan yangi telekanal ortida qanday axborot strategiyasi yotibdi?

1947 yildan boshlab, SSSR xorijiy davlatlarning sovet xalqlari “koʻzini ochish” uchun dasturlar eshittiruvchi “Ozod Yevropa”, “BBC” hamda “Amerika ovozi” radiodasturlarini eshitishga yoʻl qoʻymaslik uchun, radioefirga xalaqit beruvchi “shovqin” uslubini yoʻlga qoʻydi. Yaʼni bu dasturlar boshlanganida kuchli va asabga teguvchi uzluksiz shovqin eshitilib turardi. (Internet paydo boʻlgach, buning oson yoʻli topildi – avtokratiya uchun nomaqbul maʼlumot manbalari shunchaki bloklab qoʻyildi).

1993 yilda Rossiyaning birinchi prezidenti Boris Yelsin farmoni bilan “Moskva xalqaro radiosi” asosida “Rossiya ovozi” (Golos Rossii) radiokompaniyasi tashkil etildi. 2014 yilda esa “estafetani” «Rossiya bugun» (Rossiya segodnya) mediaguruhi tarkibiga kiruvchi Sputnik loyihasi qabul qilib oldi.

Tabiiyki, vaqt oʻtgani sari xorijga eshittirishlar konsepsiyasi ham oʻzgarib bordi. Avval faqat Moskvadan efirga chiqishgan boʻlsa, endilikda aksariyat materiallar xorijdagi nuqtalarda tayyorlanmoqda. Texnologiyalar rivojlangach, oʻrta va qisqa toʻlqinlar oʻrniga raqamli format va internetdagi faoliyat yoʻlga qoʻyildi.

RT India – navbatdagi afyunmi?

RT India ingliz tilida efirga chiqadi, bu esa nafaqat Hindiston ichida, balki undan tashqaridagi auditoriyaga ham yoʻl ochadi. Yaʼni Rossiya global anglashuv muhitida oʻz ovozini yanada kuchaytiradi.

Nyu-Dehlidagi studiya majmuasi, qariyb 100 xodim va kunlik dasturlar – bu tashabbus oddiy targʻibot emas, balki toʻlaqonli telekanal ekanini koʻrsatadi. Gʻarb davlatlari RT va unga oid resurslarga cheklovlar qoʻygan holda, Hindiston Rossiya uchun yangi, muhim axborot maydoniga aylanmoqda.

Aslida Kreml oʻz propagandasining geografik hududini kengaytirayapti va bu milliard kishilik auditoriya ongiga taʼsir oʻtkazishi mumkin.

Rossiya narrativlari – endi Hindiston ekranlarida

Ochilish marosimida Putin RT India Hindiston aholisiga “Rossiya qanday yashaydi va qanday fikrlaydi?” degan masalalarda “aniq axborot” taqdim etishini taʼkidladi. U kanalni Rossiyaning xalqaro axborot maydonidagi “megafoni” sifatida koʻrsatdi.

RT bosh muharriri Margarita Simonyan Hindistonni “Rossiyaga doʻstona, ochiq mamlakat” sifatida taʼriflab, uni Gʻarbdan farqli ravishda RT’ni senzurasiz qabul qilgani uchun maqtadi.

Eʼtiborli jihati, ushbu kanalning Putin tashrifi arafasida ishga tushirilishi – bu oddiy tasodif emas, balki siyosiy ramz hisoblanadi.

Hindiston nima yutadi va nima yoʻqotishi mumkin?

RT India’ning Rossiya uchun afzalliklari kundek ravshan: avvalo axborot frontida yangi nuqta paydo boʻladi. Hamda millionlab hindistonliklarni Rossiya haqidagi Kreml talqinlarini qabul qiluvchi auditoriyaga aylantirish imkoniyati paydo boʻladi. Gʻarb media bozorlaridagi cheklov va sanksiyalardan keyin yangi taʼsir maydoni shakllanadi.

Hindiston uchun esa bu bir tomondan: axborot xilma-xilligi, geopolitik nuqtai nazarlarning kengayishi bilan ifodalansa, ikkinchi tomondan: xorijiy davlatning ichki axborot muhitiga taʼsiri ortish xavfi ham paydo boʻladi.

Chunki davlatga qarashli bir mediatuzilmani mamlakat ichiga kiritish – uning auditoriyasi ongiga taʼsir oʻtkazish imkonini ham beradi. Hindiston kabi ulkan demokratiyada bu juda nozik masala. Zero, yuqorida taʼkidlanganidek, RT koʻplab mamlakatlarda dezinformatsiya vositasi sifatida tanqid qilib kelinadi.

RT India – Rossiyaning “yumshoq kuch” strategiyasidagi yangi bosqich

Kanalning aynan bugungi davrda ochilishi tasodifiy emas. Dunyoda katta geosiyosiy oʻzgarishlar ketmoqda: sanksiyalar, blokadalar, ittifoqlar qayta shakllanmoqda. Rossiya Gʻarbda axborot maydonidan siqib chiqarilgan boʻlsa-da, ammo Sharqda yangi bozorni zabt etmoqda.

RT India shu maʼnoda Gʻarbga qarshi “muqobil narrativ”ni keng auditoriyaga yetkazish; “Koʻpqutbli dunyo”, “Gʻarbni tanqid qilish”, “Moskva nuqtai nazarini oqlash” kabi gʻoyalarni ilgari surish; Hindiston va uning ortidan Osiyo, Afrika va Lotin Amerikasi mamlakatlari bilan axborot-siyosiy aloqalarni mustahkamlash vositasiga aylanadi.

Bu – Kremlning media strategiyasidagi yangi evolyutsiya namunasi hamdir. Chunki Yevropa auditoriyasidan mamnun boʻla olmagan Moskva endi global Janubga yuzlanmoqda.

Umuman olganda, Gʻarbdagi auditoriyaga taʼsiri kamaygan Rossiya endi Osiyoda oʻziga xayrixoh auditoriyani shakllantirishga urinyapti. 2025 yil noyabr oyida Qirgʻizistonda “Nomad TV” telekanali ishga tushirilishi ham bu fikr isbotidir. Mazkur telekanal ham boshqa loyihalarga yordamchi boʻlgan holda, Kremlning Markaziy Osiyo axborot maydoniga, qariyb 80 million kishilik auditoriyaga taʼsir koʻrsatish, ijtimoiy fikrni Moskvaga moyil tarzda oʻzgartirish uchun yaratilgani ehtimoldan xoli emas.

Xulosa qilib aytganda, RT India loyihasi yana bir bor shuni koʻrsatmoqda: XXI asrda geosiyosiy raqobat tank yoki neft bilan emas, birinchi navbatda axborot bilan yuritiladi.

Bu paytda esa har bir kanal – har bir davlatning geosiyosiy quroliga aylanadi. RT India ham ana shunday qurollardan biri boʻlishi shubhasiz.

Abulfayz Sayidasqarov

propaganda

Rossiya axborot maydonida yangi front ochmoqda

AQSh Moliya vazirligi Rossiyaning yirik propaganda nashrlariga qarshi sanksiyalar kiritdi