Putin Hindistonga bordi: kun tartibida nima masalalar bor?
Hindiston hech bir yirik davlat blokiga rasman qoʻshilmaslikka harakat qilib keladi. Sovuq urush davrida u amalda Sovet Ittifoqiga yaqinlashgan boʻlsa ham, AQSh bilan qalin aloqalarni saqlab qoldi.
Rossiya prezidenti Vladimir Putin 4-5-dekabr kunlari Hindistonda boʻladi. Bu Ukrainaga qarshi toʻliq miqyosli urush boshlaganidan beri Hindistonga deyarli toʻrt yil ichidagi birinchi tashrifidir.
Putinning Hindistondagi 30 soatlik safari qanday oʻtishi rejalashtirilgan?
Putinning Hindistonga qisqa, 30 soatlik tashrifi ayni paytda Vashington va Dehli oʻrtasidagi munosabatlar keskinlashgan bir pallaga toʻgʻri keldi. AQSh Hindistonning Rossiya bilan tarixiy yaqin aloqalari hamda Ukraina urushi davomida Rossiya neftini katta hajmda xarid qilgani uchun unga boj toʻlovlari va sanksiyalar bilan bosim oʻtkazmoqda.
Bu vaziyat Hindistonning koʻp yillardan buyon yuritib kelayotgan, Gʻarb va Rossiya oʻrtasida muvozanat saqlash siyosatini yanada murakkablashtirdi.
1947 yilda mustaqillikka erishganidan buyon Hindiston hech bir yirik davlat blokiga rasman qoʻshilmaslikka harakat qilib keladi. Sovuq urush davrida u amalda Sovet Ittifoqiga yaqinlashgan boʻlsa, keyingi oʻn yilliklarda AQSh bilan ham strategik va harbiy hamkorlikni kuchaytirdi, shu bilan birga Moskva bilan doʻstona munosabatlarni ham saqlab qolishga intildi.
Biroq Rossiyaning Ukraina bilan urushi bu nozik muvozanatni sinov ostiga qoʻydi. Putin tashrifi esa Narendra Modi Dehli uchun muhim boʻlgan ikki tomonlama aloqalarni — Gʻarb va Rossiya bilan munosabatlarni bir vaqtning oʻzida qanday davom ettirishni rejalashtirishga imkon beradi.
Putinning kun tartibida nimalar bor?
Putin 4 dekabrda Hindistonga tashrif buyurdi va Bosh vazir Narendra Modi qarorgohida maxfiy kechki ovqatda ishtirok etishi kutilmoqda.
Putinning 5 dekabrdagi ertalabki dasturi qanday?
Juma kuni, 5 dekabr tongida Vladimir Putin Hindiston prezidenti Rashtrapati Bhavan qarorgohiga tashrif buyurishi va mamlakatning rasmiy davlat rahbari Draupadi Murmu bilan uchrashishi rejalashtirilgan. Shundan soʻng, anʼanaga koʻra, barcha xorijiy yetakchilar kabi, u Mahatma Gandi xotira majmuasi – Raj Gʻat memorialiga boradi.
Keyin Putin va Hindiston Bosh vaziri Narendra Modi Hayderabad Haus majmuasida uchrashadi. Bu joy odatda eng muhim xalqaro sammitlar oʻtkaziladigan markaz boʻlib, ikki davlat oʻrtasidagi yillik Hindiston–Rossiya sammitining navbatdagi bosqichiga mezbonlik qiladi.
Shundan soʻng, yetakchilar yirik biznes vakillari bilan uchrashuv oʻtkazishadi va kechqurun Prezident Murmu tomonidan Putin sharafiga beriladigan tantanali kechki ovqatda ishtirok etishi kutilmoqda.
Putin bilan birga mudofaa vaziri Andrey Belousov hamda biznes va sanoat sohasidagi katta delegatsiya, jumladan, davlat qurol eksportchisi "Rosoboronexport" rahbarlari, shuningdek sanksiya ostidagi yirik neft kompaniyalari "Rosneft" va "Gazprom Neft" rahbarlarining ham borishi kutilmoqda.
2023 yilda Putin Hindistondagi G20 sammitiga kela olmadi. Chunki oʻsha paytda Ukraina urushi bilan bogʻliq ravishda Xalqaro jinoiy sud tomonidan chiqarilgan order sabab u chet elga juda kam chiqayotgan edi. Hindiston Xalqaro jinoyat sudining aʼzosi emas, yaʼni Putin uchun bu yerga kelish xavfsiz edi. Ammo G20ning Gʻarb davlatlari rahbarlari Rossiya prezidentining bir xonada boʻlishidan norozilik bildirishlarini aniq aytishgan.
Nihoyat, 2024 yilda yillik sammit qayta tiklandi va Modi Rossiyaga bordi. Endi esa, toʻrt yildan soʻng, Putin Nyu-Dehliga tashrif buyurdi.