Oʻzbekistonni JSTga aʼzolikdan soʻng nimalar kutmoqda?

Oʻzbekiston JSTga aʼzo boʻlsa, mamlakatni nima kutadi?

Oʻzbekiston Jahon Savdo Tashkilotiga aʼzo boʻlish boʻyicha muzokaralarning yakuniy bosqichida: u oʻz pozitsiyalarini faqat ikkita davlat bilan muvofiqlashtirishi kerak.

Mamlakat 2026 yil mart oyiga qadar tashkilotning toʻlaqonli aʼzosiga aylanishi kutilmoqda. Shu munosabat bilan ijtimoiy tarmoqlarda turli munozaralar qizgʻin davom etmoqda. Asosiy savollardan biri: avtomobillar haqiqatan ham arzonlashadimi?

Iqtisodchi Shuhrat Boboxoʻjayev oʻz fikrlari bilan oʻrtoqlashdi.

Oʻzbekiston 1994 yilda JSTga aʼzo boʻlish uchun ariza bergan edi. Oʻshandan beri tashkilotga qiziqish bir necha bor pasaydi. Mutaxassisning soʻzlariga koʻra, bunga ham ichki rivojlanish ustuvorliklari, ham tashqi omillar taʼsir koʻrsatdi. Uning taʼkidlashicha, JSTning xalqaro savdodagi roli soʻnggi yillarda pasaygan.

"Xalqaro sanksiyalar tufayli koʻplab mexanizmlar ishlamay qoldi. Bunga misol sifatida JST qoidalarini buzadigan Rossiyaga qarshi iqtisodiy sanksiyalarni keltirish mumkin", deydi Boboxoʻjayev. Vaziyat 2024 yilda oʻzgardi. Avgust oyida Prezident Shavkat Mirziyoyev Nukusda tadbirkorlar bilan suhbatda 2026 yilda JSTga qoʻshilish yoʻlida "katta qadamlar" boshlanganini va ichki bozorda teng raqobatni taʼminlash zarurligini eʼlon qildi.

"Respublika niyatlarining jiddiyligi hukumat hujjatining qabul qilinishi va Xalqaro savdo markazi tomonidan boshlangan qoʻllab-quvvatlash loyihasi bilan tasdiqlanadi", deb taʼkidladi ekspert.

Mutaxassisning soʻzlariga koʻra, baʼzi sohalar uchun ijobiy taʼsir kutilmoqda. Bularga avtomobilsozlik sanoati, kimyo sektori va toʻqimachilik eksporti kiradi. Isteʼmolchilar uchun, Boboxoʻjayevning taʼkidlashicha, JSTga aʼzo boʻlish haqiqatan ham foyda keltirishi mumkin:

"Odamlar ichki monopoliyalar, protektsionistik siyosat, yuqori narxlar va past raqobatdan charchagan."
"Shu bilan birga, Oʻzbekistonning JSTga aʼzo boʻlishi respublika uchun juda muhim boʻlgan qishloq xoʻjaligi savdosini rivojlantirishga va qishloq xoʻjaligi sektorini qoʻllab-quvvatlash mexanizmini shakllantirishga qanday taʼsir koʻrsatishini oldindan aytish qiyin", deb taʼkidladi Boboxoʻjayev.

Mahalliy biznes uchun xavflar

Koʻpchilik uchun JSTga aʼzo boʻlish jadal modernizatsiya, xarajatlarni optimallashtirish va yuqori sifat standartlariga ehtiyojni anglatadi.

"Mahalliy ishlab chiqaruvchilar Rossiya va Qozogʻiston bozorlariga erkin kirish imkoniyatiga ega boʻladilar, shuningdek, investitsiyalar va texnologiyalarga yanada qulayroq kirish imkoniyatiga ega boʻladilar."