Yevropa Ittifoqiga kirishda yangi tartiblar kuchga kiradi
12 oktabrdan barcha uchinchi davlat fuqarolarining biometrik maʼlumotlarini toʻplash va tekshirishni oʻz ichiga olgan kirish-chiqish tizimi (EES) joriy etiladi.

12 oktabr, yakshanba kunidan boshlab Yevropa Ittifoqi kirish qoidalarini oʻzgartiradi. Yangi qoidalar Ukraina va Yevropa Ittifoqiga aʼzo boʻlmagan boshqa mamlakatlar fuqarolariga, ular Ittifoq bilan vizasiz rejimga ega boʻlishidan qatʼiy nazar amal qiladi, deb yozadi DW.
Xususan, 29 Shengen davlati kirish va chiqish vaqtida barcha uchinchi davlat fuqarolarining biometrik maʼlumotlarini toʻplash va tekshirishni oʻz ichiga olgan kirish-chiqish tizimi (EES) joriy qilmoqda - bu aeroportlar, temir yoʻl vokzallari, yoʻl chegarasi oʻtish joylari yoki dengiz portlarida amal qiladi.
Yangi qoidalar kimga taʼsir qiladi va tartib qanday oʻzgaradi?
EES qisqa muddatli tashriflar uchun kelgan uchinchi davlat fuqarolarining maʼlumotlarini elektron tarzda qayd etadi (180 kunlik muddat ichida 90 kungacha boʻlgan muddat). Bu Shengen mamlakatlarida yashash uchun ruxsatnomaga ega boʻlgan uchinchi davlat fuqarolariga ushbu qoida taʼsir qilmasligini anglatadi.
Yevropa Ittifoqi mamlakatlari rezidentlari va fuqarolari, shuningdek, uzoq muddatli Shengen vizasi egalari uchun alohida navbatlar yaratiladi, ularda viza yoki yashash uchun ruxsatnoma hamda pasport taqdim etish talab etiladi.
Yangi tizim boʻyicha Yevropa Ittifoqi chegarasini birinchi marta kesib oʻtganingizda, sizdan suratga olishingiz va barmoq izlarini olishingiz talab qilinadi (12 yoshgacha boʻlgan bolalar uchun barmoq izlari kerak emas). Bu har bir sayohatchining raqamli yozuvini yaratadi, bu sizning pasport maʼlumotlarini ham oʻz ichiga oladi. Shengen mamlakatlariga keyingi chegarani kesib oʻtganingizda, biometrik maʼlumotlaringiz ushbu rekord bilan tekshiriladi.
Siz maxsus EES terminallarida yoki pasportingizni skanerlaydigan va biometrik maʼlumotlaringizni toʻplaydigan chegaradagi mashinalarda roʻyxatdan oʻtishingiz mumkin. Mashinalardan faqat biometrik pasport egalari foydalanishi mumkin.
12 oktabrdan barcha nazorat-oʻtkazish punktlari darhol yangi tizimga oʻtadimi?
Barcha chegara punktlari darhol yangi tizimga oʻtmaydi. Tizimni joriy etish bosqichma-bosqich amalga oshiriladi: kelgusi yilning 10 apreliga qadar tizim barcha chegara oʻtish punktlarida toʻliq joriy etilishi, pasportlardagi tegishli shtamplar maʼlumotlar bazasidagi elektron yozuvlarga almashtirilishi kerak.
Har bir Yevropa Ittifoqi davlati hokimiyati oʻz xohishiga koʻra qaysi chegara oʻtish joylarida EESdan foydalanishni boshlashi va qachon qaror qilishi mumkin boʻlsa-da, oʻtish davri yangi tartiblarga moslashishga imkon beradi.
The Independent xabariga koʻra, faqat Chexiya, Estoniya va Lyuksemburg 12 oktabrda EES'ni toʻliq amalga oshiradi. Germaniyada bu Dyusseldorf aeroportidan boshlanadi, u yerda yoʻlovchilarning faqat kichik bir qismi dastlab yangi tizimdan foydalanadi. Keyinchalik Frankfurt va Myunxen ham yangi tizimni amalga oshiradilar.
Dastlabki olti oyda pasportlarni tekshirish va muhrlashning odatiy “analog protsedurasi” odatdagidek davom etishi kutilmoqda, biroq yoʻlovchilardan biometrik maʼlumotlarni taqdim etish ham talab qilinishi mumkin. Demak, tizim toʻliq ishga tushgunga qadar chegarachilar pasportlarga muhr bosish imkoniyatiga ega boʻladi.
Yangi tizimni joriy etishdan maqsad nima?
EES'ning maqsadi chegara nazoratini tezlashtirish va uni yanada samarali qilishdir. Biometrik maʼlumotlar va pasport maʼlumotlari Yevropa Ittifoqiga dastlabki kirish va chiqish paytida qayd etilishi sababli, har bir keyingi chegarani kesib oʻtish juda tez tekshirishni talab qiladi, chunki tegishli maʼlumotlar allaqachon tizimda boʻladi, deydi Yevropa Komissiyasi. EES sayohatni hamma uchun xavfsizroq, osonroq va tezroq qiladi.
Yangi tizim, shuningdek, vizasiz mamlakatlar fuqarolari tomonidan suiisteʼmollikka qarshi kurashda ham yordam berishi kerak. Yevropa Komissiyasi matbuot kotibi Markus Lammertning soʻzlariga koʻra, tizmm chegarani kesib oʻtishlar toʻgʻrisida ishonchli maʼlumotlarni taqdim etadi va muntazam ravishda toʻxtab qolganlar va soxta hujjatlarni aniqlaydi.