Olimlar: karam yoʻgʻon ichak saratoni xavfini kamaytiradi
2022 yilning oʻzida yoʻgʻon ichak saratoni 900 ming kishining hayotiga zomin boʻlgan. Bir yilda qariyb 2 mln kishida bu xastalik aniqlanadi.
Xalqaro olimlar guruhi ayrim turdagi sabzavotlarni muntazam isteʼmol qilish yoʻgʻon ichak saratoni xavfini kamaytirishi mumkinligini aniqladi. Tadqiqot BMC Gastroenterology jurnalida chop etildi.
Maqolada aytilishicha, faqat 2022 yilda yoʻgʻon ichak saratoni 900 ming kishining hayotiga zomin boʻlgan. Har yili dunyo boʻylab 1,9 million yangi kasallik tashxisi qoʻyiladi.
Yangi tadqiqot shuni koʻrsatadiki, karam va boshqa sabzavotlarni muntazam isteʼmol qiladigan odamlarda saraton kasalligiga chalinish xavfi ularni kamroq isteʼmol qilganlarga qaraganda 20 foizga kam boʻlgan.
Olimlarning tushuntirishicha, bunday turdagi sabzavotlarga deyarli butun yil davomida topish oson boʻlgan oddiy sabzavotlar kiradi: brokkoli karami, oddiy karam, gulkaram va Bryussel karami.
Mutaxassislar ularning asosiy foydasini nomladilar - bunday sabzavotlar tarkibida fitokimyoviy moddalar, jumladan flavonoidlar, tolalar, S vitamini va karotinoidlar mavjud. Oshqozonda ular bioaktiv izotiotsiyanatlarga boʻlinadi, ular kanserogenlarni faollashtiradigan va oʻsimta oʻchoqlarida yangi qon tomirlarining shakllanishini bostiradigan fermentlarni blokirovka qilishi mumkin.
Ilmiy ish davomida mutaxassislar 600 mingdan ortiq kishi ishtirok etgan 17 dan ortiq tadqiqot maʼlumotlarini tahlil qildilar. Ular eng yaxshi himoya taʼsiriga kundalik ratsionga 20-40 gramm karam mahsulotlarini kiritish orqali erishiladi degan xulosaga kelishdi. Shu bilan birga, kuniga 40 grammdan ortiq isteʼmol qilishda sezilarli yaxshilanish kuzatilmadi.
Shuningdek, himoya taʼsiri Shimoliy Amerika va Osiyoda yashovchi bemorlarda ayniqsa sezilarli ekanligi maʼlum boʻldi. Sabzavotlardan eng kam ijobiy taʼsir Yevropa va Avstraliyada qayd etilgan.
Avvalroq avstraliyalik olimlar 400 ga yaqin genlar qon saratoni rivojlanishiga samarali qarshilik koʻrsatishi va limfomaning oldini olishda hal qiluvchi rol oʻynashini aniqlagan edilar.
Shuningdek, shifokorlar qovurilgan kartoshkaning yana bir xavfini aniqlagandi. Ushbu mahsulotni sevib isteʼmol qilish qandli diabet ehtimolini oshiradi.