Rossiya davlat amaldorlarining xorijga chiqishini qattiq chekladi

Rossiya davlat sirlari tufayli rasmiylarning xorijga sayohat qilishiga qattiq cheklovlar qoʻymoqda. Mamlakat hozirgi ogʻir inqiroz davrida xorijiy kuchlar davlat sirlarini bilib olishga harakat qilishi mumkinligidan qoʻrqib, ayrim amaldorlarning xorijga sayohatini taʼqiqlamoqda, deya xabar beradi Reuters agentligi.

Manbaning taʼkidlashicha, Federal xavfsizlik xizmati (FSB) vazirliklar xodimlariga Rossiyani umuman tark etmaslik, hattoki Moskvaga qarshi sanksiyalar qoʻllamagan "doʻst" mamlakatlarga ham tashrif buyurmaslik boʻyicha bosim oʻtkazmoqda.

Sovet davrida xorijiy sayohatlar juda cheklangan edi va hatto Ukraina urushidan oldin ham maʼlum maxfiy maʼlumotlarga ega boʻlganlarning Rossiyadan chiqib ketishi taʼqiqlangan edi. Gʻarbning yirik davlatlari ham yuqori darajadagi sirlarga ega boʻlganlar uchun qatʼiy sayohat qoidalariga ega.

Biroq, Rossiyaning hozirgi chegaralari biroz tartibsiz, qoidalar davlat organlarida farqlanadi, deydi masalaning nozikligi sababli nomini oshkor qilmaslikni soʻragan baʼzi manbalar. Vaziyatning jiddiyligini ularning hatto Oʻzbekiston yoki Belarusga ham bora olmasligi haqida berilgan maʼlumotdan bilsa boʻladi, dedi manbalardan biri. 

FSB esa Reuters nashridan izoh soʻralganda soʻroviga javob bermagan.

Ukraina urushi Moskvaning Gʻarb bilan munosabatlarida 1962 yilgi Kuba raketa inqirozidan beri eng chuqur inqirozni keltirib chiqardi va prezident Vladimir Putinning aytishicha, Qoʻshma Shtatlar va uning ittifoqchilari mohiyatan Rossiyaga qarshi gibrid urush olib bormoqda.

Manbalarga koʻra, rossiyalik amaldorlar tuzoqqa tushib qolishi va milliy xavfsizlikka taʼsir etuvchi sirlardan voz kechishga majbur boʻlishi mumkinligidan qoʻrqish, qoidalarni kuchaytirishning asosiy sababidir.

Hukumatdagilarga 2022 yilda norasmiy ravishda sayohat qilish taqiqlangan, bu chora 2023 yil oʻrtalarida rasman qabul qilingan. Endilikda vazirliklar boʻylab davlat sirlariga ega boʻlgan shaxslar uchun ham xuddi shunday cheklovlar joriy etildi.

"Davlat siri" taʼrifi Rossiyada keng tarqalgan va urushdan keyin yanada kengaytirildi. U Rossiya davlatiga zarar yetkazishi mumkin boʻlgan barcha narsalarni, jumladan, nafaqat harbiy, yadroviy yoki xavfsizlik razvedkasi, balki zaxira maʼlumotlari, tabiiy resurslarni ishlab chiqarish va isteʼmol qilish, eksport maʼlumotlari, baʼzi iqtisodiy siyosatlar, baʼzi ilmiy xulosalar va sirlar qanday himoyalanganligi haqidagi har qanday tafsilotlarni oʻz ichiga oladi.

2014 yilda Rossiya tomonidan noqonuniy ravishda anneksiya qilingan Ukraina yarimoroli Qrimdagi Sevastopol shahrining sobiq gubernatori Dmitriy Ovsyannikovning yanvar oyida Londonda hibsga olinishi qoidalarning qattiqlashishiga sabab boʻlgan, deydi rasmiylardan biri. Ovsyannikov hozir Britaniyada garovda, sudni kutmoqda.
Rossiya oʻz fuqarolari, xususan, diplomatlar va rasmiylar Gʻarbga safar qilganlarida xavfsizlik xizmatlari tomonidan taʼqib qilinayotganidan uzoq vaqtdan beri shikoyat qilib keladi. 

Parlamentdagi manbaning aytishicha, Rossiya Davlat Dumasi quyi palatasi xodimlariga har qanday chet elga sayohat qilish taʼqiqlangan. Agar kasallik yoki dafn marosimida qatnashish kabi jiddiy sabablar boʻlmasa, boshqa har qanday soʻrovlar rad etiladi, degan ochiq qoida bor.

Davlat kompaniyasi xodimining Reuters`ga aytishicha, davlat sirlariga ega boʻlgan xodimlarning pasportlari maxsus ichki boʻlimda qulflangan.