Muallif oʻzini oʻzi oʻldirishiga sabab boʻlgan surat

Ushbu rasm "Kalxat va qizcha", shuningdek, "Kurashayotgan qiz" nomi bilan ham tanilgan, Kevin Karter surati birinchi marta The  New York Times gazetasida 1993 yil 26 martda nashr qilingan.

Bola 1993 yil mart oyida Sudanning Ayod shahridagi (hozirgi Janubiy Sudan) taxminan yarim mil uzoqlikdagi BMT oziqlantirish markaziga yetib borishga urinayotgani va bu hodisadan omon qolgani haqida xabar berilgan edi. Surat 1994 yilda badiiy suratlar boʻyicha Pulitser mukofotiga sazovor boʻlgan. 

Ochlik uchburchagi

1990 yillarda Sudan janubidagi Kongor, Ayod va Vaat jamoalaridagi yordam tashkilotlari ocharchilikka qarshi kurashda YuNESKO va boshqa yordam tashkilotlariga qaram edi. 1993 yil yanvar holatiga koʻra hududdagi besh yoshgacha boʻlgan bolalarning 40 foizi toʻyib ovqatlanmaydi va birgina Ayodda har kuni 10 dan 13 gacha kattalar ochlikdan oʻlgan.1993 yil mart oyida hukumat jurnalistlarga 24 soatlik qolish uchun vizalar berishni boshladi, ularning mamlakat ichida sayohat qilishiga jiddiy cheklovlar qoʻyildi, shu jumladan, har doim hukumat nazoratida boʻlishar edi. 

Silva va Karter Sudanda.

BMTning Sudandagi “Hayot chizigʻi” operatsiyasi taklifi.

1993 yil mart oyida sobiq fotograf va ayni paytda BMTning Sudandagi "Hayot chizigʻi" operatsiyasining axborot xodimi Robert Xedli Sudanga kelishga va bu yerda isyonchilar va ocharchilik haqida xabar berish uchun jurnalistlarni taklif qildi. Silva buni kelajakda harbiy fotograf sifatida koʻproq ishlash imkoniyati sifatida koʻrdi. Harbiy fotograf Greg Marinovichning soʻzlariga koʻra, Karter sayohatni baʼzi muammolarni hal qilish imkoniyati sifatida koʻrgan, "u boshi berk koʻchaga kirib qolgan". Sudanda suratga olish frilanser sifatida yaxshiroq martaba olish uchun imkoniyat edi va Karter aftidan "yuqori, gʻayratli va sayohatga ishtiyoqli" edi.

Sayohat pulini qoplash uchun Karter Associated Press va boshqalardan bir oz pul oladi.

Ertasi kuni ularning yengil samolyotlari kichik Ayod qishlogʻiga qoʻndi, koʻp oʻtmay yuk samolyoti ham qoʻndi. Qishloq aholisi bir muncha vaqt BMT yordam markazi tomonidan boqilgan. Greg Marinovich va Joao Silva bu haqda The Bang-Bang Club kitobining 10-bobida "Pashshalar va och odamlar"da tasvirlab berishgan. Marinovichning yozishicha, qishloq aholisi imkon qadar tezroq oziq-ovqat olish uchun uchish-qoʻnish yoʻlagi yonida kutishgan: “Ovqat kutayotgan olomonga qoʻshilgan onalar oʻz farzandlarini yaqin atrofdagi qumloq yerga tashlab ketishgan” Silva va Karter ham bolalar, ham kattalar, ham tiriklar, ham oʻliklar, urush paytida yuzaga kelgan halokatli ocharchilik qurbonlarining rasmlarini olish uchun ajralishdi. Karter Silvaning oldiga bir necha bor borib, hozirgina suratga olgan hayratlanarli vaziyat haqida gapirib berdi. Ochlikni koʻrish unga ruhiy taʼsir qildi. Silva uni hokimiyatga ega boʻlgan shaxslarning oldiga olib borishi mumkin boʻlgan isyonchi askarlarni qidirayotgan edi va u bir necha askar topgach, Karter unga qoʻshildi. Askarlar ingliz tilini bilishmasdi, lekin kimdir Karterning soatiga qiziqib qoldi. Karter unga arzon qoʻl soatini sovgʻa qildi. Askarlar ularning soqchilariga aylanib, ularni himoya qilish uchun ularga ergashdilar. Qoʻzgʻolonchilar bilan bir hafta qolish uchun ularga qoʻzgʻolonchi qoʻmondonning ruxsati kerak edi. Ularning samolyoti bir soatdan keyin uchishi kerak edi va qolishga ruxsatisiz ular uchib ketishga majbur boʻlishdi.

Karter uchish-qoʻnish yoʻlagida Silvani koʻrib, unga shunday dedi: “Hozirgina qanday surat olganimga ishonmaysiz!... Men bu bolani tizzasi bilan yiqilganini koʻrdim, keyin  va birdan uning orqasida bu kalxat paydo boʻldi!… Men esa suratga tushirishni davom ettirdim – koʻp kadr suratga oldim!” Silva undan suratni qayerda suratga olganini soʻradi va suratga olish uchun atrofga qarab turardi. Karter 50 m (160 fut) uzoqlikdagi joyni koʻrsatdi. Keyin Karter unga qushni quvib yuborganini aytdi. U Silvaga hozirgina suratga olgan vaziyatdan hayratda qolganini aytdi va "Men bularning barchasini koʻrib turibman va faqat uning kichkina qizi Megan haqida oʻylayman”. Bir necha daqiqadan soʻng ular Ayoddan Kongorga ketishdi.

Nashr va jamoatchilik reaksiyasi

1993 yil mart oyida The New York Times Donatella Lorchning Sudandagi ocharchilik haqidagi hikoyasini tasvirlash uchun rasm qidirdi. Gazetaning chet el xabarlari sahifasining rasmlar muharriri Nensi Buirski Marinovichga qoʻngʻiroq qildi, u unga "qumga yiqilib tushgan och bolani taʼqib qilayotgan kalxat tasviri" haqida gapirib berdi.

Karterning surati 1993 yil 26 martda chop etilgan. Sarlavhada shunday yozilgan edi: "Ochlikdan holsizlangan qizaloq Ayoddagi oziqlantirish markaziga boradigan yoʻlda yiqilib tushdi. Yaqin orada bir kalxat kutib turardi".
The New York Times gazetasining birinchi sahifasida nashr etilishi "sensatsiyaga sabab boʻldi", deb yozadi Marinovich va "U yordam tashkilotlari uchun mablagʻ toʻplash uchun plakatlarda ishlatilgan. Butun dunyodagi gazetalar va jurnallar uni nashr qilishgan va darhol jamoatchilik reaksiyasi boʻlgan. Sudanda operatsiya oʻtkazgan har qanday gumanitar tashkilotga pul yuborilgan”- deb qoʻshimcha qildi.

Jamoatchilikning munosabati va bolaning ahvoli haqidagi savollar tufayli The New York Times oʻzining 1993 yil 30 mart sonida maxsus tahririyat maqolasini eʼlon qildi, unda qisman shunday deyilgan: "Oʻtgan juma kuni Sudan haqidagi maqola bilan suratda kichkina sudanlik qiz koʻrsatilgan edi. Ayoddagi oziqlantirish markaziga ketayotganda ochlikdan qulab tushdi. Uning orqasida kalxat poylab yurdi. Koʻpchilik oʻquvchilar qizning taqdiri haqida soʻrashgan. Fotojurnalist qushni quvib ketganidan keyin u markazga yetib kelgani nomaʼlum."

Keyinchalik, maʼlum boʻlishicha, 2011 yilda bolaning otasi uning Kong Nyong ismli oʻgʻil ekanligini va unga BMTning oziq-ovqat yordami markazi tomonidan gʻamxoʻrlik qilganini maʼlum qildi. Oilasiga koʻra, Nyong taxminan 2007 yilda "isitma" tufayli vafot etgan.

Kevin Karter esa badiiy suratlar uchun Pulitser mukofotiga sazovor boʻlganidan toʻrt oy oʻtgach, 1994 yil 27 iyulda 33 yoshida karbon monoksitdan zaharlanib oʻz joniga qasd qildi.

Maʼlumotlarni Fazilat Soib toʻpladi va tarjima qildi.