06-yanvar, 2023

2023 yil byudjetidagi ayrim nomutanosibliklarga javob bormi?

“2023 yil uchun Oʻzbekiston respublikasining davlat byudjeti toʻgʻrisida”gi qonun Qonunchilik palatasi tomonidan 2022 yil 22 dekabr kuni qabul qilingan va juda qisqa fursatda, yaʼni 5 kun oʻtib senatorlar tomonidan maʼqullangandi. Mazkur qonun hamda uning ijrosini taʼminlash uchun imzolangan Prezident qaroridagi ayrim nomutanosibliklar hali hamon ochiq qolmoqda. Yaʼni... 2022 yilning soʻnggi kunlarida Oʻzbekiston davlat boshqaruvida juda katta maʼmuriy islohotlar boʻldi. Yaʼni Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev joriy yil 20 dekabr kuni Oliy Majlisga va Oʻzbekiston xalqiga Murojaatnomasida hozirgi kunda davlat apparatida takrorlanish koʻpligi, keraksiz shtatlar borligi, markazlashuv yuqoriligini, oqibatda bugungi murakkab masalalarga toʻgʻri yechim topish uchun ortiqcha vaqt, kuch va resurs sarflanayotganini qayd etgach, ixcham va samarali davlat boshqaruv tizimiga oʻtish, Hukumat, vazirliklar va hokimliklarning ish faoliyatini tubdan isloh qilish, ular faoliyatining mezoni sifatida faqat va faqat odamlarni rozi qilishni belgilash maqsadida keng koʻlamli maʼmuriy islohotlar amalga oshirildi. Davlat rahbari tomonidan imzolangan mamlakatimiz hayotida tarixiy ahamiyatga ega hujjat – “Yangi Oʻzbekiston maʼmuriy islohotlarini amalga oshirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi Farmon va uning ijrosini samarali tashkil etish boʻyicha qarorbuning huquqiy asosi boʻldi. Ushbu yangi farmon va qaror bilan 2023 yil 1 yanvardan boshlab hukumatga boʻysunadigan ijro organlari soni 61 tadan 28 taga, shu jumladan vazirliklar soni 21 tagacha qisqartirildi. 20 ta idora toʻliq tugatildi. Ammo senatorlar maʼqullagan 2023 yil uchun Oʻzbekiston respublikasining davlat byudjetida tugatilgan tashkilotlarga ham mablagʻlar ajratilgan. Masalan, Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Taʼlim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi tugatilgan boʻlsa-da, 2023 yil byudjetining hisob-kitob qilingan kirim-chiqim xarajatlarida mazkur inspeksiya uchun ham qariyb 14,5 mlrd. soʻm ajratilgani eʼtiborimizni tortdi.

Platina.uz ayni masalaga aniqlik kiritish uchun 2023 yil 1 yanvardan qayta tashkil etilgan Oʻzbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi (Byudjet qonuni loyihasi ishlab chiqilib, muhokamalardan oʻtgan vaqtda ushbu vazirlik Moliya vazirligi edi) hamda parlament yuqori palatasining Byudjet va iqtisodiy islohotlar masalalari qoʻmitasidan izoh olishga harakat qildi. Xoʻsh, tugatilgan inspeksiyaga ajratilgan mablagʻ qayta hisob-kitob qilinadimi? Nimalarga sarflanadi? Qayta tashkil etilgan Oʻzbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi ayni paytda yangi majburiyatlar taqsimoti jarayoni ketayotgani sabab bu borada hozir izoh bera olmasligini bildirdi. Parlament yuqori palatasining Byudjet va iqtisodiy islohotlar masalalari qoʻmitasi byudjet toʻgʻrisidagi qonun Qonunchilik palatasida koʻrilgan vaqtda hali Prezident Farmoni qabul qilinmagan va yangi maʼmuriy islohotlar sabab tugatilgan tashkilot u vaqtda yuridik jihatdan hali mavjud boʻlganini maʼlum qildi.

“Shuning uchun qonunda ushbu tashkilot uchun ham mablagʻ ajratilishi belgilangan. Tashkilot 1 yanvardan tugatildi. Qonun esa dekabrda qabul qilindi. Agar tashkilot qonun qabul qilinishidan avval rasman tugatilganida pul ajratish masalasi kiritilmasdi va parlament tomonidan rad javobi berilar edi. Yana bir masala borki, inspeksiya tugatilsa-da, uning vazifa va majburiyatlari tegishincha Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi hamda Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi orasida taqsimlanmoqda. Mazkur vazirlik oʻz strukturasini ishlab chiqqach, tugatilgan inspeksiyalar uchun ajratilgan mablagʻlarning maʼlum qismi davlat byudjeti toʻgʻrisidagi tegishli qonun va qarorga oʻzgartirish kiritilgan holda ularga oʻtkazib beriladi. Shu oʻrinda qayd etish kerakki, yangi maʼmuriy islohotlar sabab 2022 yil 21 dekabrdagi PF-269-sonli “Yangi Oʻzbekiston maʼmuriy islohotlarini amalga oshirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi Prezident Farmoni doirasida shtat birliklarini maqbullashtirish natijasida boʻshaydigan mablagʻlar ijtimoiy masalalarni hal etishga yoʻnaltiriladi”.

Demak, qisqa fursatda maʼqullangan 2023 yil byudjet taqsimotidagi ayrim nomutanosibliklar qayta koʻrib chiqiladi va tegishli qonun, qarorga oʻzgartirishlar kiritiladi. Shuningdek, soʻroq savolga sabab boʻlgan qariyb 14,5 mlrd. soʻm kabi taqsimlangan mablagʻlar ham “havoga uchmaydi”...

byudjet